Zasady ogólne:
Aby otrzymać wsparcie z pomocy społecznej należy spełnić jednocześnie dwa podstawowe warunki:
1. Trudna sytuacja życiowa
Osoba lub rodzina musi znajdować się w trudnej sytuacji życiowej spowodowanej w szczególności z powodu występowania przynajmniej jednej z następujących przesłanek (art. 7 ustawy o pomocy społecznej):
- ubóstwa,
- sieroctwa,
- bezdomności,
- bezrobocia,
- niepełnosprawności,
- długotrwałej lub ciężkiej choroby,
- przemocy w rodzinie,
- potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
- bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
- braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze,
- trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy,
- trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
- alkoholizmu lub narkomanii,
- zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
- klęski żywiołowej lub ekologicznej.
2. Trudna sytuacja finansowa
Prawo do świadczeń przysługuje osobom i rodzinom, których posiadane dochody nie przekraczają kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej bądź kryterium dochodowego rodziny (art. 8 ustawy o pomocy społecznej).
Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej rodzinę stanowią osoby spokrewnione lub niespokrewnione, pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.
Kryterium dochodowym dla osoby samotnie gospodarującej wynosi – 776 zł
Kryterium dochodowe rodziny wynosi – 600,00 zł
Wyliczając dochód osoby bądź rodziny należy zsumować przychody z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku, czyli ubiegając się o pomoc np. w marcu należy przedstawić dochód z miesiąca lutego.
Obliczając dochód w rodzinie sumujemy przychody wszystkich członków rodziny.
Muszą to być dochody netto, czyli bez podatku od osób fizycznych, składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia, ubezpieczenia społecznego określonego w odrębnych przepisach oraz kwoty alimentów świadczonych na rzecz i innych osób.
W przypadku uzyskania w ciągu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku lub w okresie pobierania świadczenia z pomocy społecznej dochodu jednorazowego przekraczającego pięciokrotność kryterium dochodowego danej rodziny lub osoby samotnie gospodarującej, kwotę tego dochodu rozlicza się w równych częściach na 12 kolejnych miesięcy, poczynając od miesiąca w którym był uzyskany dochód.
W przypadku uzyskania jednorazowego dochodu należnego za dany okres, kwotę tego dochodu uwzględnia się w dochodzie osoby lub rodziny przez kres, za który uzyskano ten dochód.
Przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 250 zł.
Osobie odbywającej karę pozbawienia wolności nie przysługuje prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Osobie tymczasowo aresztowanej zawiesza się prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Za okres tymczasowego aresztowania nie udziela się świadczeń (art. 13 ustawy o pomocy społecznej).
Kryteria uprawniające do korzystania z pomocy w oparciu o ustawę z 29 grudnia 2005r. o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” (pomoc w formie posiłków i zasiłków celowych na zakup żywności) wynoszą:
– dla osoby samotnie gospodarującej – 150% z 542 zł tj. 813zł
– dla osoby w rodzinie – 150% z 456 zł tj. 684 zł
Zasiłki pieniężne mogą być wypłacane w naturze (np. w formie talonów żywnościowych, opału z dowozem itp.)
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej w przypadku stwierdzenia przez pracownika socjalnego marnotrawienia przyznanych świadczeń , ich celowego niszczenia lub korzystania w sposób niezgodny z przeznaczeniem bądź marnotrawienia własnych zasobów finansowych może nastąpić ograniczenie świadczeń, odmowa ich przyznania albo przyznanie pomocy w formie świadczenia niepieniężnego.