Przemoc domowa

Zespół Interdyscyplinarny

ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej

 

Przemoc domowa, to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:

  1. narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia;
  2. naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną;
  3. powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienia lub krzywdę
  4. ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej;
  5. istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Najczęstsze formy przemocy domowej to:

Przemoc fizyczna: bicie, popychanie, kopanie, duszenie, bicie przedmiotami, parzenie, policzkowanie.

Przemoc psychiczna: wyśmiewanie, szydzenie, lżenie, okazywanie braku szacunku, poddawanie stałej krytyce, kontrolowanie i ograniczanie kontaktu z bliskimi.

Przemoc seksualna: wymuszanie pożycia seksualnego, wymuszanie nieakceptowanych praktyk seksualnych, wymuszanie seksu z osobami trzecimi.

Przemoc ekonomiczna: niezaspokajanie podstawowych materialnych potrzeb rodziny, ograniczanie środków finansowych,zaciąganie zobowiązań finansowych bez zgody małżonka, uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej.

Przemoc za pomocą środków komunikacji elektronicznej (cyberprzemoc): wyzywanie, straszenie, poniżanie osoby w Internecie lub przy użyciu telefonu, robienie jej zdjęcia lub rejestrowanie filmów bez jej zgody, publikowanie w Internecie lub rozsyłanie telefonem zdjęć, filmów lub tekstów, które ją obrażają lub ośmieszają.

Inny rodzaj zachowań: niszczenie rzeczy osobistych, demolowanie mieszkania, wynoszenie sprzętów domowych i ich sprzedawanie, pozostawianie bez opieki osoby, która z powodu choroby,  niepełnosprawności bądź wieku nie może samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb, zmuszanie do picia alkoholu, zmuszanie do zażywania środków odurzających, substancji psychotropowych lub leków.

Podejmowanie interwencji w środowisku wobec rodziny dotkniętej przemocą odbywa się w oparciu o procedurę „Niebieskiej Karty” i nie wymaga zgody osoby dotkniętej przemocą domową. „Niebieską Kartę” może założyć przedstawiciel oświaty, jak również policjant, pracownik socjalny czy przedstawiciel gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych i przedstawiciel ochrony zdrowia.

 

Przedstawiciele wchodzący w skład Zespołu realizują ww. procedurę w oparciu o zasadę współpracy i przekazują informacje o podjętych działaniach Przewodniczącemu Zespołu.

W przypadku wystąpienia przemocy domowej Zespół powołuje grupę diagnostyczno-pomocową – ,która bezpośrednio współpracują z rodziną. Zespół to grupa specjalistów z różnych dziedzin, zajmująca się

rozwiązywaniem problemu przy wykorzystaniu zasobów będących w dyspozycji każdego           z członków Zespołu.

Siedziba Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej mieści się w siedzibie Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Poddębicach ul. Łódzkiej 17/21, 99 – 200 Poddębice

Przewodniczącym Zespołu jest Pani Zofia Kwapis – Leśniewicz

Dane kontaktowe:

tel.: (43) 8710783;

 e-mail: mgops@mgops.poddebice.pl

Dokumentacja pracy zespołu i grup diagnostyczno-pomocowych nie jest jawna i nie podlega udostępnieniu osobom trzecim.

 

Osobie doznającej przemocy domowej przysługuje bezpłatna pomoc,
w szczególności w formie:
  1. poradnictwa specjalistycznego – medycznego, psychologicznego, socjalnego, prawnego, zawodowego i rodzinnego;
  2. interwencji kryzysowej i wsparcia;
  3. ochrony przed dalszym krzywdzeniem, przez uniemożliwienie osobom stosującym przemoc korzystania ze wspólnie zajmowanego z innymi członkami rodziny mieszkania oraz zakazanie kontaktowania się i zbliżania się do osoby pokrzywdzonej;
  4. zapewnienia osobie doznającej przemocy domowej bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie;
  5. badania lekarskiego w celu ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy domowej oraz wydania zaświadczenia lekarskiego w tym przedmiocie;
  6. zapewnienia osobie doznającej przemocy domowej , która nie ma tytułu prawnego do zajmowanego wspólnie z osobą stosującą przemoc lokalu, pomocy w uzyskaniu mieszkania.

 

Mity utrudniające walkę ze zjawiskiem przemocy domowej.

W świadomości ludzi funkcjonuje wiele fałszywych przekonań na temat przemocy domowej .

FAŁSZ PRAWDA
Nie ujawnia się tajemnic rodzinnych. Przełamanie izolacji i milczenia jest konieczne do przerwania przemocy, która nie skończy się sama.
Nie można zmienić swojego przeznaczenia. Nigdy nie jest za późno, aby powiedzieć „stop”.
Nikt nie powinien się wtrącać w sprawy rodzinne. Przemoc domowa jest przestępstwem, każdy ma prawo zapobiegać krzywdzeniu i reagować na nie.
Przemoc domowa to problem marginesu społecznego. Do przemocy domowej dochodzi we wszystkich grupach społecznych, niezależnie od wykształcenia, sytuacji ekonomicznej i przekonań religijnych.
Przyczyną przemocy domowej jest alkoholizm. Alkohol jedynie ułatwia stosowanie przemocy. Sprawca często usprawiedliwia swoje postępowanie stanem nietrzeźwości. Uzależnienie od alkoholu nie zwalnia z odpowiedzialności za swoje czyny.
O przemocy można mówić tylko wtedy, gdy są widoczne ślady pobicia. Nie trzeba mieć siniaków i złamań, by być ofiarą przemocy. Poniżanie, wyśmiewanie i obelgi bolą tak samo jak uderzenia.
Istnieją okoliczności, które usprawiedliwiają stosowanie przemocy domowej. Jeżeli ktoś jest bity, to widocznie na to zasługuje. Nikt nie ma prawa krzywdzić kogokolwiek, bez względu na to co zrobił.
Gdyby ofiara naprawdę cierpiała, odeszłaby od sprawcy. Nikt nie lubi być bity, poniżany i zastraszany. To strach, trudności materialne, presja otoczenia powodują pozostawanie przy sprawcy.
To był jednorazowy incydent, który się nie powtórzy. Rzadko zdarza się, że do przemocy dochodzi tylko raz. Jeżeli nie zostaną podjęte skuteczne działania, do sytuacji krzywdzenia będzie dochodzić coraz częściej.
Dzieci potrzebują ojca, nawet gdy używa on przemocy. Dzieci potrzebują miłości, bezpieczeństwa i szacunku. Jeżeli doświadczają przemocy (również jako świadkowie) w przyszłości mogą również stosować przemoc, bo takie wzory zachowań poznały w swojej rodzinie.
Bite dzieci wyrastają na porządnych ludzi. Osoby bite w dzieciństwie żyją w przekonaniu, że siła fizyczna i agresja są najlepszymi sposobami zdobywania szacunku.
Rodzice mają prawo ukarać swoje dziecko w sposób, który uznają za stosowny Dziecko nie jest własnością rodziców i nikt nie ma prawa go krzywdzić, zawłaszcza najbliżsi.
Gwałt w małżeństwie nie istnieje. Obowiązek współżycia w małżeństwie w żadnym razie nie usprawiedliwia przemocy czy przymusu. Każdy ma prawo decydować o swoim życiu intymnym, akt ślubu mu tego prawa nie odbiera.
Osoby stosujące przemoc w rodzinie muszą być psychicznie chore. Nie ma bezpośredniego związku między przemocą a chorobą psychiczną. Przemoc to próba przejęcia całkowitej kontroli nad drugą osobą.

Pamiętaj, że to nie Ty jesteś winna/winny przemocy domowej. Nic nie usprawiedliwia krzywdzenia najbliższych!

Gdzie szukać pomocy?

POLICJA

W przypadku zagrożenia bezpieczeństwa Twojego lub bliskich Ci osób bezwzględnie zawiadom Policję – 112. W trakcie awantury krzycz i wzywaj pomocy. Uciekaj.

Policja ma za zadanie zapewnić Ci bezpieczeństwo. Jeżeli sprawca przemocy stwarza bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia powinien zostać zatrzymany. Policja ma prawo zatrzymać sprawcę jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełnił on przestępstwo z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej, a zachodzi obawa, że ponownie popełni przestępstwo z użyciem przemocy wobec tej osoby. Policja ma obowiązek zatrzymać sprawcę, gdy do przemocy doszło przy użyciu broni palnej, noża lub innego niebezpiecznego przedmiotu i zachodzi prawdopodobieństwo, że sprawca ponownie dokona przestępstwa. Sprawca oczekuje w Policyjnej Izbie Zatrzymań (do 48 godzin) na podjęcie dalszych czynności np. wszczęcia postępowania, zebrania dowodów i przedstawienia zarzutów popełnienie przestępstwa oraz przesłuchania. Po wszczęciu postępowania przygotowawczego osobie stosującej przemoc można postawić zarzuty popełnienia przestępstwa i zastosować środki zapobiegawcze, np.:

  1. tymczasowe aresztowanie (stosuje wyłącznie sąd na wniosek prokuratora),
  2. oddanie pod dozór Policji z obowiązkiem stosowania się do min.: zakazu opuszczania określonego miejsca pobytu, zakazu kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami, zakazu przebywania w określonych miejscach,
  3. oddanie sprawcy po dozór Policji pod warunkiem że sprawca opuści lokal zajmowany wspólnie z pokrzywdzonym oraz określi miejsce swojego pobytu,
  4. nakazanie sprawcy opuszczenia lokalu mieszkalnego zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym,
  5. zakaz opuszczania przez sprawcę kraju.

 

Pamiętaj, że podczas interwencji Policji masz prawo domagać się sporządzenia przez policjantów „Niebieskiej Karty”, otrzymania informacji na temat dostępnych form pomocy oraz instytucjach pomocowych dla osób doświadczających domowej. Ponadto, masz prawo wykorzystać dokumentację
z interwencji jako dowodów w sprawie karnej, uzyskania informacji na temat danych policjantów
i zgłoszenie ich jako świadków w sprawie sądowej.

PROKURATURA

W prokuraturze lub na Policji możesz zgłosić zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. W przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa prokuratura wraz z policją mają obowiązek:

  1. wszcząć postępowanie przygotowawcze w celu ustalenia czy został popełniony czyn zabroniony
    i czy stanowi on przestępstwo,
  2. wyjaśnić okoliczności sprawy, ustalić osoby pokrzywdzone i rozmiary szkody,
  3. zebrać, zabezpieczyć i w niezbędnym zakresie utrwalić dowody dla sądu,
  4. wykryć i w razie potrzeby zatrzymać sprawcę,
  5. w uzasadnionym przypadku na wniosek Policji (taki wniosek musi być rozpatrzony w ciągu 48 godzin od zatrzymania podejrzanego) lub z urzędu może zastosować środek zapobiegawczy wobec osoby, której co najmniej wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutu popełnienia przestępstwa z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej polegający na nakazaniu opuszczenia lokalu mieszkalnego zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że podejrzany ponownie popełni przestępstwo z użyciem przemocy wobec tej osoby, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził. Środek ten stosuje się na okres nie dłuższy niż 3 miesiące,
  6. prokuratura może na wniosek oskarżonego wskazać miejsce pobytu w placówkach zapewniających miejsca noclegowe (z wykluczeniem placówek dla ofiar przemocy w rodzinie)
  7. prokurator może wnioskować do sądu pierwszej instancji właściwego do rozpoznania sprawy o przedłużenie stosowania nakazu opuszczenia lokalu na dalsze okresy nie dłuższe niż 3 miesiące, w sytuacji gdy nie ustały powody zastosowania w/w nakazu,
  8. w zależności od oceny zebranego materiału dowodowego postępowanie może zakończyć się skierowaniem aktu oskarżenia do sądu, umorzeniem dochodzenia lub kierowanym do sądu wnioskiem o warunkowe umorzenie postępowania karnego.
POMOC SPOŁECZNA

Celem działania pomocy społecznej (zgodnie z ustawą z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej) jest umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenia trudnych sytuacji życiowych, których same nie są w stanie pokonać, a także zapobieganie powstawaniu tych sytuacji.

Pomoc społeczna jest udzielana między innymi w przypadku przemocy domowej. Przemoc w rodzinie jest przyczyną dysfunkcji rodziny, a także może być konsekwencją dysfunkcji o innym podłożu: ubóstwa, alkoholizmu, narkomanii, bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych. Wszystkie te sytuacje mogą sprzyjać występowaniu przemocy wobec bliskich bądź z niej wynikać.

W ramach swoich kompetencji i zadań pracownicy socjalni:

  1. przeprowadzają wywiad środowiskowy umożliwiający diagnozę sytuacji rodziny lub osoby,
  2. uruchamiają procedurę „Niebieskie Karty”, poprzez wypełnienie formularza, „Niebieska Karta – A”, w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy domowej (nie wymaga to zgody osoby dotkniętej przemocą),
  3. przygotowują wszechstronny plan pomocy,
  4. monitorują efekty podjętych działań,
  5. pomagają w załatwianiu spraw urzędowych i innych ważnych spraw bytowych,
  6. udzielają szeroko rozumianego poradnictwa, np. prawnego, psychologicznego lub wskazują miejsca, gdzie można uzyskać taką pomoc,
  7. udzielają informacji o przysługujących świadczeniach i formach pomocy,
  8. w uzasadnionych przypadkach udzielają pomocy finansowej (w formie zasiłków stałych, okresowych, celowych)
  9. informują o możliwościach uzyskania pomocy w środowisku lokalnym, wskazują zajmujące się miejsca pomaganiem ofiarom przemocy domowej, w tym o możliwości otrzymania schronienia np. w schroniskach, hostelach, ośrodkach interwencji kryzysowej,
  10. w przypadku stwierdzenia bądź podejrzenia popełnienia przestępstwa, powiadamiają organy ścigania,
  11. W razie zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą domową pracownik socjalny zapewnia dziecku ochronę przez umieszczenie go u innej niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej, dającej gwarancję zapewnienia dziecku bezpieczeństwa i należytej opieki, w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka lub instytucjonalnej pieczy zastępczej. Decyzję tę pracownik socjalny podejmuje wspólnie z funkcjonariuszem Policji, a także z lekarzem, ratownikiem medycznym lub pielęgniarką. Decyzję podejmuje się w miarę możliwości w obecności i przy wsparciu psychologa.
  12. biorą udział w pracach zespołu interdyscyplinarnego, a także tworzonych przez zespoły grupach diagnostyczno-pomocowych,
  13. współtworzą, inicjują uczestniczą przedsięwzięciach i w lokalnych na rzecz przeciwdziałania przemocy domowej,
  14. współpracują z instytucjami i organizacjami pozarządowymi w zakresie udzielania wsparcia ofiarom przemocy domowej oraz przeciwdziałania zjawisku.
GMINNA KOMISJA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH

Do zadań członków komisji należy m.in.:

  1. uruchomienie procedury zobowiązania do leczenia odwykowego,
  2. wezwanie osoby nadużywającej alkoholu i stosującej przemoc domową na rozmowę ostrzegawczą, informującą o prawnych konsekwencjach stosowania przemocy wobec bliskich,
  3. udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychologicznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą domową,
  4. uruchomienie procedury „Niebieskiej Karty”, poprzez wypełnienie formularza, „Niebieska Karta – A”, w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy domowej, (nie wymaga to zgody osoby doznającej przemocy),
  5. opracowanie planu pomocy, monitorowanie sytuacji rodziny,
  6. udzielenie informacji nt. możliwości uzyskania wsparcia w środowisku lokalnym, instytucjach
    i placówkach udzielających pomocy i wsparcia w zakresie przeciwdziałania przemocy domowej,
  7. w przypadku stwierdzenia bądź podejrzenia popełnienia przestępstwa powiadomienie policji lub prokuratury,
  8. wnioskowanie do sądu rejonowego o zastosowanie, wobec osoby uzależnionej od alkoholu, obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego,
  9. branie udziału w działaniach zespołu interdyscyplinarnego, a także tworzonych przez zespół grup diagnostyczno-pomocowych,
  10. współpraca z przedstawicielami innych służb i organizacji: ośrodkiem pomocy społecznej, policją, kuratorem sądowym, pedagogiem szkolnym i in.
SŁUŻBA ZDROWIA

Oprócz udzielania pomocy medycznej przez pracowników Ochrony Zdrowia, istotne jest:

  1. rozpoznanie przez nich sygnałów świadczących o występowaniu przemocy, szczególnie gdy ofiary bądź świadkowie próbują to ukryć,
  2. poinformowanie ofiar o możliwościach szukania pomocy,
  3. w sytuacjach dotyczących dzieci – zwrócenie się do sądu rodzinnego z prośbą o wgląd w sytuację rodziny,
  4. wystawienie na prośbę poszkodowanych bezpłatnego specjalnego zaświadczenia o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie (wzór zaświadczenia – Załącznik do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 października 2010 r.; Dz. U. Nr 201, poz. 1334),
  5. uruchomienie procedury „Niebieskiej Karty”, w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy w rodzinie poprzez wypełnienie formularza, „Niebieska Karta – A”, (nie wymaga to zgody osoby dotkniętej przemocą),
  6. w przypadku stwierdzenia takiej konieczności lub na prośbę poszkodowanych, powiadomienie innych służb, np. pomocy społecznej, policji, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych,
  7. w przypadku stwierdzenia lub podejrzenia podczas badania popełnienia przestępstwa (ślady ciężkiego oparzeń, uszkodzenia ciała, podejrzanych wykorzystania seksualnego) powiadomienie organów ścigania.
  8. ponadto przedstawiciele ochrony zdrowia wchodzą w skład zespołu interdyscyplinarnego, a także tworzonych przez zespół grup diagnostyczno-pomocowych.

 

Ofiary przemocy domowej mogą liczyć na wsparcie także za pośrednictwem następujących placówek:

►Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie, ul. Franciszkańska 85,Łódź
tel. (42) 640-65-91; e-mail: hostel@xl.wp.pl; strona www: stow-lodz.org.pl;

Ośrodek jest prowadzony na zlecenie Miasta Łódź przez Stowarzyszenie Promocji Zdrowia i Psychoterapii. Placówka jest całodobowa – dysponuje 24 miejscami noclegowymi dla osób dotkniętych przemocą (bez skierowania i bez względu na dochód). Oferuje bezpłatną, kompleksową pomoc schroniskową, terapeutyczną, pedagogiczną, socjalną, medyczną i prawną.

►Dom Samotnej Matki, ul. Broniewskiego 1a, Łódź
tel. (42) 688 18 49; e-mail: dsm@csr.org.pl; strona www: csr.org.pl/dom-samotnej-matki;

Placówka jest prowadzona na zlecenie Miasta Łódź przez Centrum Służby Rodzinie. Jest przeznaczona dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży. Placówka jest całodobowa – dysponuje 60 miejscami noclegowymi (30 miejscami dla kobiet oraz 30 miejscami dla dzieci). Oferuje m.in. schronienie, wsparcie w przezwyciężaniu sytuacji kryzysowej, działania opiekuńczo–wspomagające, pomoc specjalistów, wsparcie psychologiczno-terapeutyczne oraz doradztwo zawodowe.

 

 

Pomocne numery telefonu dla osób dotkniętych przemocą:

Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” – tel. 800 120 002 (linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu) oraz e-mail: niebieskalinia@niebieskalinia.info;

Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” Instytutu Psychologii Zdrowia – tel. (22) 668 70 00 oraz 116 123 (linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu);

Fundacja Feminoteka – Telefon przeciwprzemocowy dla kobiet doświadczających przemocy (w tym kobiet transseksualnych) – tel. 888 88 33 88 (telefon czynny od poniedziałku do piątku w godz. 11 – 19);

Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę – Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży – tel. 116 111 (linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu) oraz Telefon dla rodziców i nauczycieli, którzy potrzebują wsparcia i informacji w zakresie przeciwdziałania i pomocy psychologicznej dzieciom przeżywającym kłopoty i trudności takie jak: agresja i przemoc w szkole – tel. 800 100 100 (linia czynna od poniedziałku do piątku, w godz. 12 – 15);

Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka – tel. 800 12 12 12 (linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu);

Anonimowa Policyjna Linia Specjalna „Zatrzymaj Przemoc” – tel. 800 120 148 (bezpłatna linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu);

Linia wsparcia psychologicznego Polskiego Czerwonego Krzyża – tel. (22) 230 22 07 (linia dostępna od poniedziałku do piątku w godz. 16 – 20);